Mam problem z alkoholem! – nie tylko abstynencja
W pewnym momencie dla wielu osób używanie alkoholu może stać się problematyczne – picie zaczyna wymykać się spod kontroli, trudno powiedzieć sobie „stop”, co prowadzi do upijania się i nieprzyjemnych skutków tj. niepamięć wydarzeń, zgubiony portfel czy nieporozumienia w relacji partnerskiej.
To tylko wstęp do dalszych problemów, które mogą pojawić się w wyniku braku zmiany nawyków alkoholowych. Przykre konsekwencje wynikające z zachowań związanych z alkoholem, doprowadzają do wniosków, że „picie staje się problemem”. Osoba używająca alkoholu postanawia wprowadzić zmiany w obszarze używania.
Otwierają się przed nią następujące „drogi”:
- Abstynencja od alkoholu
- Ograniczanie picia alkoholu- nauka picia kontrolowanego
Jeszcze do niedawna abstynencja od alkoholu była postrzegana jako jedyna słuszna droga w terapii uzależnienia. Abstynencja powoduje większą stabilność życiową w wyniku braku kontynuowania zachowań alkoholowych. Program terapii nastawionej na abstynencje to praca m.in. nad motywacją, charakterystyką uzależnienia, rozpoznawaniem konsekwencji picia, radzeniem sobie z chęcią wypicia. W tej sytuacji nasuwają się jednak pytania:
- Czy cel abstynencji jest jedynym słyszanym celem?
- Czy jest zgodny z celami osoby zgłaszającej się po pomoc?
- Czy całkowita abstynencja jest dla każdego?
Narzucony z góry cel „abstynencja” może rodzić sprzeciw, z uwagi na to, że dana osoba może mieć własną wizję tego, co chce osiągnąć i w jaki sposób.
Program ograniczania picia (zwanym kontrolowanym piciem) realizujemy od kilku lat w Naszej Poradni Zmiana na Warszawskich Bielanach. Nasi specjaliści przeszli szkolenia w Polskiej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ( PARPA) i z powodzeniem go realizują.
Program ten jest skierowany do osób, które chcą coś zmienić w obszarze używania alkoholu, jednak nie czują gotowości do całkowitej abstynencji.
Program ograniczania picia pozwala osobie zainteresowanej pomocą wyznaczyć własny cel pracy, nie narzuca z góry określonego celu jakim jest abstynencja, ale też nie wyklucza jej. Osoba zgłaszająca się do programu dowiaduje się czy jest uzależniona i w jakim zakresie. Tak zwana „głębokość” uzależnienia umożliwia w pewnym stopniu przewidywanie skuteczności programu. Program jest najbardziej skuteczny dla osób z łagodnym lub umiarkowanym uzależnieniem, jednak nie każdy używający alkoholu w sposób szkodliwy jest w stanie nauczyć się kontrolować picie.
W dalszej części programu osoba zgłaszająca się po pomoc:
- przygląda się swojemu sposobowi picia przy pomocy materiałów terapeutycznych;
- odkrywa i rozwija motywację do zmiany sposobu picia;
- omawia z terapeutą osobiste priorytety życiowe oraz to, co przez alkohol zostało zaniedbane bądź utracone;
- poznaje, czym jest porcja standardowa alkoholu i co oznacza picie o niskim ryzyku szkód;
- uczy się, jak radzić sobie z chęcią picia oraz co robić, aby pić mniej.
Podsumowując, ograniczanie picia jak i abstynencja jest równie słusznym celem w terapii uzależnienia od alkoholu. Każdy z tych celów ma swoje plusy i minusy. Nie każdy z tych programów u każdej osoby ma szansę powodzenia, jednak wspólna praca ze specjalistą może wpłynąć na bardziej efektywne i satysfakcjonujące wyniki.
Którą drogę do zmian wybierasz?
Opracowała mgr Kaludia Kołpak
Psycholog, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny w trakcie szkolenia, specjalista terapii uzależnień.