Zaburzenia odżywiania są złożonym i poważnym zaburzeniem zdrowia psychicznego, które może mieć niszczący wpływ na jednostki, rodziny i społeczności.
Anoreksja (anorexia)
Charakteryzuje się intensywnym lękiem przed przybieraniem na wadze w połączeniu z restrykcyjnym przyjmowaniem pokarmów, co powoduje znaczną utratę masy ciała. Osoby cierpiące na anoreksję często zmagają się ze zniekształconym obrazem ciała, co prowadzi do angażowania się w ekstremalne zachowania dietetyczne, takie jak liczenie kalorii lub całkowite unikanie pewnych pokarmów.
Objawy obejmują:
- intensywną koncentrację na kształcie i wielkości ciała;
- odmowę utrzymania zdrowej wagi ciała;
- obsesyjne liczenie kalorii;
- nadmierne ćwiczenia fizyczne;
- pomijanie posiłków lub spożywanie tylko bardzo małych ilości jedzenia;
- unikanie sytuacji społecznych związanych z jedzeniem, takich jak spotkania rodzinne lub przyjęcia, gdzie będzie wiele różnych pokarmów dostępnych do spożycia.
Inne fizyczne oznaki mogą również obejmować:
- zmęczenie;
- zawroty głowy, kręcenie w głowie przy nagłym wstawaniu z pozycji siedzącej;
- suchość skóry;
- wypadanie włosów;
- zaparcia;
- nieregularności miesiączkowania u kobiet.
Bulimia
Jest podobna, ale różni się tym, że obejmuje częste epizody nadmiernego objadania się , po których następują zachowania kompensacyjne, takie jak samoistne wymioty lub stosowanie środków przeczyszczających, mające na celu zapobieganie przybieraniu na wadze po spożyciu dużej ilości jedzenia.
Częste wymiotowanie może powodować schorzenia dziąseł i ubytki zębów, odwodnienie, zaburzenia równowagi elektrolitowej, zaburzenia pracy serca, uszkodzenie nerek, odwrócenie perystaltyki jelit, tężyczki, napady padaczkowe, osłabienie mięśni, znaczny spadek masy ciała. W skrajnych przypadkach prowadzi do arytmii pracy serca, mogącej spowodować śmierć.
Następstwa bulimii:
- anemia, nawracające zawroty głowy, odwodnienie, opuchnięcia, omdlenia, awitaminoza,
- niszczenie szkliwa nazębnego na skutek oddziaływania na nie kwasów żołądkowych docierających do jamy ustnej podczas wymiotów,
- znaczne rozciągnięcie ścian żołądka – w niektórych wypadkach zachodzi potrzeba operacyjnego pomniejszania żołądka,
- pojawienie się żylaków odbytu (hemoroidy), rozwijających się na skutek zażywania zbyt dużych ilości środków przeczyszczających, krwawienia z odbytu,
- zaburzenie funkcji wątroby, układu pokarmowego, osłabienie serca,
- poważne zaburzenia natury psychicznej.
Przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi
Zaburzenie polegające na objadaniu się. Nie jest to problem tylko natury fizycznej. Istnieje wiele zależności między otyłością a psychiką. Jednym z ważnych faktorów biorących udział w patogenezie otyłości jest stres, który często towarzyszy nam w codziennym życiu. Istnieje cała gama negatywnych uczuć, które mogą być dla nas źródłem stresu. Podczas stresu może dochodzić do jego nieprawidłowej interpretacji i rozładowywania emocji poprzez wzrost spożycia pokarmów. Częste powtarzanie tego modelu może prowadzić do otyłości.
Ortoreksja
Przejawia się podobnie do anoreksji, ale nie prowadzi do utraty wagi i innych jej objawów. Skutkiem ortoreksji jest jednak przyjęcie ideologii „jedynie słusznego jedzenia”, co powoduje konflikty interpersonalne, izolację i koncentrację ortorektyka na wszystkim, co związane z przygotowywaniem, przechowywaniem i konsumowaniem żywności.
Bigoreksja
Bigoreksja swoim mechanizmem przypomina anoreksję – obie choroby zaczynają się w głowie, a kończą wyniszczeniem organizmu.
Bigorektyk chce osiągnąć ideał sylwetki, który w rzeczywistości nie istnieje. Godzinami sterczy przed lustrem, wpatruje się w każdy kawałek swego ciała i wciąż widzi chuderlaka, któremu brakuje odpowiedniej masy mięśni lub ich rzeźba jest niedoskonała. Nie poprzestaje na wielogodzinnym treningu na siłowni, lecz zwykle sięga po różnego rodzaju odżywki oraz sterydy anaboliczno-androgenne.
Jak leczyć zaburzenia odżywiania?
Psychoterapia i leki przeciwdepresyjne (podwyższające poziom serotoniny) oraz pomoc dietetyka to podstawowa droga w leczeniu zaburzeń odżywiania. Psychoterapia może być prowadzona indywidualnie lub grupowo.
Podstawę problemów z jedzeniem stanowią istotne konflikty emocjonalne oraz psychologiczne rozwijające się przede wszystkim w okresie dojrzewania, bądź jeszcze wcześniej. Jeżeli ktoś odczuwa strach, złość, jest przybity, czuje się odrzucony i niekochany, może próbować zrekompensować sobie wszystkie te negatywne odczucia jedzeniem lub niejedzeniem. Jak pokazuje nam codzienna praca w Poradni Zmiana przy zburzeniach odżywiania bardzo często pojawia się niechęć do samego siebie. Nie ulega wątpliwości, że osobom chorym na bulimię konieczna jest rozmowa z psychologiem.
SPOSOBY WSPIERANIA OSOBY CHCĄCEJ WYLECZYĆ SIĘ Z ZABURZEŃ JEDZENIA
- należy zachęcać osoby wracające do zdrowia do pracy, bądź nauki, aby zminimalizować ilość czasu, w którym z powodu bezczynności zaczną myśleć o jedzeniu,
- starać się nie komentować wyglądu; często sformułowanie: „Znacznie lepiej wyglądasz”, jest odbierane jako próba zakomunikowania: „Wyglądasz grubo” i może doprowadzić do pojawienia się ataku paniki,
- można zasugerować przegląd, „odświeżenie” garderoby i pozbycie się starych ubrań (często w rozmiarach dziecięcych) i wybrać się na zakupy,
- należy starać się jak najwięcej czasu poświęcać na szczere rozmowy, mówić o własnych lękach i obawach,
- w rozmowie warto jest poświęcić więcej czasu na słuchanie tego, co ma do powiedzenia chory i powstrzymać się od oceniania oraz komentowania jego wypowiedzi,
- należy starać się rozdzielić uczucia osoby chorej od jej zachowania. W tym czasie warto szczególnie pamiętać o tym, że każdy ma prawo odczuwać różne emocje, czego nie należy krytykować, bądź karać; takie zachowanie mogłoby spowodować nawrót choroby;
- należy przypominać osobom chorym, że są kochane i akceptowane nie z powodu własnych sukcesów, ale dlatego, że są;
- należy otaczać osoby chore jak największą ilością troski i ciepła, nie ograniczając jednocześnie ich samodzielności;
- nie należy zbyt wiele czasu poświęcać kwestiom jedzenia; ma ono stanowić jedynie „środek napędowy” dla organizmu,
- dobrze jest jadać posiłki w miłej, rodzinnej atmosferze i zwracać uwagę na to, aby osoba chora nie miała zbyt wielu okazji do jedzenia w samotności;
- nie należy jednocześnie ciągle kontrolować ilości spożywanych pokarmów, każdemu należy się kredyt zaufania;
- nie należy stwarzać przesadnie miłej atmosfery w domu, drobne konflikty i niewielkie sprzeczki są naturalnym zjawiskiem i towarzyszą nam niemal codziennie;
- każdą wątpliwość dobrze jest skonsultować z lekarzem prowadzącym, psychologiem, psychoterapeutą;
- nie należy podtrzymywać przekonania, że aby osoba chora wróciła do dawnego lub podjęła nowe życie (szkoła, praca) musi być zupełnie zdrowa. Należy podkreślić, że to właśnie powrót do starych lub podejmowanie nowych obowiązków bardzo ułatwia powrót do zdrowia.
Chcesz dowiedzieć się, czy masz zaburzenia odżywiania? Zapraszamy do wypełnienia testu.
Umów się na wizytę Zadzwoń – 662 617 610